Israel thấy cơ hội đánh bại Iran nhờ bất ổn Syria
Tình hình bất ổn ở Syria gây ra mối đe dọa an ninh nghiêm trọng cho Israel, nhưng cũng tạo cơ hội giáng đòn mạnh mẽ vào những tham vọng khu vực và thậm chí cả chương trình hạt nhân của Iran - cựu cố vấn an ninh quốc gia Israel phân tích.
 |
| Người Syria biểu tình phản đối Tổng thống Bashar al-Assad ngày 17.2 trước cửa sứ quán Syria ở Amman, Jordan. |
Trong những tuần gần đây Israel khiến dư luận thế giới không ngừng tranh luận về sự khôn ngoan nếu Tel Aviv tấn công quân sự vào các cơ sở hạt nhân của Tehran. Tuy nhiên, ông Efraim Halevy, cựu giám đốc cơ quan tình báo Israel (Mossad) từ năm 1998 đến 2002 tin rằng Israel cần phải tập trung khai thác các cơ hội tấn công Iran về mặt chính trị và ngoại giao thông qua sự sụp đổ của Tổng thống Syria Bashar Assad - một đồng minh trung thành của Iran.
Trong cuộc phỏng vấn với Los Angeles Time, ông Halevy - hiện là nhà phân tích tình báo hàng đầu - nói rằng Israel nên bắt đầu xem Iran và Syria là hai mặt của cùng một vấn đề.
Hỏi: Ông vừa gọi Syria là gót chân Achilles của Iran là có ý gì?
Đáp: Iran đã nỗ lực rất lớn để đảm bảo Syria là đối tác chủ chốt. Người thiểu số Hồi giáo Alawite rất gần với dòng Shiite ở Iran. Quân đội Syria chủ yếu dựa vào cộng đồng Alawite và có những đơn vị hoàn toàn là người Alawite. Chính điều này làm cho những nỗ lực của Iran càng trở nên quan trọng hơn.
Syria cũng là điểm kết nối cho lực lượng Hezbollah có vũ trang người Shiite được Iran hậu thuẫn ở Lebanon và phong trào Hamas ở Gaza. Nếu chính quyền Syria sụp đổ và người Iran bị trục xuất, đây sẽ là một thất bại khủng khiếp cho Iran.
Hỏi: Làm thế nào để Israel đảm bảo rằng Iran bị đánh bại ở Syria? Điều đó có phản tác dụng không nếu Israel có liên quan?
Đáp: Israel không nên trực tiếp có liên quan vì những lý do rõ ràng. Một khi Israel tham gia vào cuộc cạnh tranh, điều đó sẽ trở thành một cuộc đối đầu giữa Israel - Arab hoặc Israel - Hồi giáo, làm chệch hướng chú ý khỏi vấn đề chính là quan hệ giữa người Sunni và Shiite. Israel thông qua các kênh của mình cần thúc đẩy đối thoại giữa lãnh đạo các nước phương Tây với Nga nhằm giả lập một chính sách chung về Syria - đòi hỏi phải có sự nhượng bộ lần nhau giữa Mỹ và Nga.
Hỏi: Gần đây Israel rất tập trung vào chương trình hạt nhân của Iran và tranh luận về cuộc tấn công. Liệu Israel đã làm đủ chưa về vấn đề Syria?
Đáp: Tôi không có bằng chứng nào cho thấy Israel hành động về vấn đề này, nhưng tôi hy vọng họ đã làm được ít nhiều. Israel có một số lợi ích nhất định ở Syria cần phải xem xét. Nghị quyết cuối cùng về cuộc khủng hoảng không nên để lại sự hiện diện của Iran ở Syria với một Tổng thống Assad suy yếu. Tôi không muốn thấy Iran đặt ngón tay mình bấm nút vũ khí chiến lược của Syria. Israel phải đảm bảo điều này không xảy ra.
Hỏi: Ông vừa nói thất bại ở Syria sẽ là một đòn giáng mạnh vào chương trình hạt nhân Iran. Tại sao vậy?
Đáp: Vấn đề của Syria và khả năng hạt nhân Iran có liên hệ với nhau, không thể chia tách. Iran cố gắng đạt được khả năng hạt nhân và nỗ lực của Iran nhằm bám chặt vào Syria là một phần của cùng một vấn đề đa diện. Một trong những sai lầm mà chúng ta phạm phải là đối phó với những vấn đề này một cách riêng rẽ.
Hỏi: Cách đây không lâu, nhiều người Israel âm thầm hy vọng chế độ của ông Assad tồn tại. Với nhiều báo cáo cho rằng những kẻ khủng bố có liên hệ với al Qaeda có thể tìm kiếm thành trì vững chắc ở Syria, ông có lo là Tổng thống Assad có thể bị thay thế bằng một chế độ cực đoan Sunni, thậm chí còn thù địch hơn với Israel?
Đáp: Tôi không nghĩ đến khả năng này. Trong tình hình hiện tại, bất kỳ sự thay đổi nào ở Syria đều tốt hơn.
Hỏi: Ngay cả một chế độ cực đoan Sunni?
Đáp: Người Sunni bị người Alawite áp bức. Họ đang tìm kiếm tự do, chân giá trị và tất cả những gì thuộc "Mùa xuân Arab". Họ sẽ không lên nắm quyền chỉ để khởi động nỗ lực chống lại Israel. Những mối quan tâm trực tiếp của họ là ổn định tình hình nội bộ Syria và nhanh chóng xóa bỏ áp lực lên xã hội.
Hỏi: Có nhiều lo ngại rằng ông Assad cố di chuyển kho vũ khí hóa học và tên lửa tinh vi cho lực lượng Hezbollah ở Lebanon. Mặc dù mọi người đều nói về một cuộc tấn công quân sự chống lại Iran, nhưng liệu có khả năng nào mà Israel tấn công vào Syria để ngăn số vũ khí này không rơi vào tay kẻ xấu?
Đáp: Tôi không muốn đoán trước kế hoạch của Israel. Tất cả những gì tôi muốn nói là có nhiều điều nếu tiến hành ở Syria hoặc Lebanon sẽ là vấn đề lo ngại nghiêm trọng đối với Israel và Israel sẽ không thể chấp nhận.
Trong cuộc phỏng vấn với Los Angeles Time, ông Halevy - hiện là nhà phân tích tình báo hàng đầu - nói rằng Israel nên bắt đầu xem Iran và Syria là hai mặt của cùng một vấn đề.
Hỏi: Ông vừa gọi Syria là gót chân Achilles của Iran là có ý gì?
Đáp: Iran đã nỗ lực rất lớn để đảm bảo Syria là đối tác chủ chốt. Người thiểu số Hồi giáo Alawite rất gần với dòng Shiite ở Iran. Quân đội Syria chủ yếu dựa vào cộng đồng Alawite và có những đơn vị hoàn toàn là người Alawite. Chính điều này làm cho những nỗ lực của Iran càng trở nên quan trọng hơn.
Syria cũng là điểm kết nối cho lực lượng Hezbollah có vũ trang người Shiite được Iran hậu thuẫn ở Lebanon và phong trào Hamas ở Gaza. Nếu chính quyền Syria sụp đổ và người Iran bị trục xuất, đây sẽ là một thất bại khủng khiếp cho Iran.
Hỏi: Làm thế nào để Israel đảm bảo rằng Iran bị đánh bại ở Syria? Điều đó có phản tác dụng không nếu Israel có liên quan?
Đáp: Israel không nên trực tiếp có liên quan vì những lý do rõ ràng. Một khi Israel tham gia vào cuộc cạnh tranh, điều đó sẽ trở thành một cuộc đối đầu giữa Israel - Arab hoặc Israel - Hồi giáo, làm chệch hướng chú ý khỏi vấn đề chính là quan hệ giữa người Sunni và Shiite. Israel thông qua các kênh của mình cần thúc đẩy đối thoại giữa lãnh đạo các nước phương Tây với Nga nhằm giả lập một chính sách chung về Syria - đòi hỏi phải có sự nhượng bộ lần nhau giữa Mỹ và Nga.
Hỏi: Gần đây Israel rất tập trung vào chương trình hạt nhân của Iran và tranh luận về cuộc tấn công. Liệu Israel đã làm đủ chưa về vấn đề Syria?
Đáp: Tôi không có bằng chứng nào cho thấy Israel hành động về vấn đề này, nhưng tôi hy vọng họ đã làm được ít nhiều. Israel có một số lợi ích nhất định ở Syria cần phải xem xét. Nghị quyết cuối cùng về cuộc khủng hoảng không nên để lại sự hiện diện của Iran ở Syria với một Tổng thống Assad suy yếu. Tôi không muốn thấy Iran đặt ngón tay mình bấm nút vũ khí chiến lược của Syria. Israel phải đảm bảo điều này không xảy ra.
Hỏi: Ông vừa nói thất bại ở Syria sẽ là một đòn giáng mạnh vào chương trình hạt nhân Iran. Tại sao vậy?
Đáp: Vấn đề của Syria và khả năng hạt nhân Iran có liên hệ với nhau, không thể chia tách. Iran cố gắng đạt được khả năng hạt nhân và nỗ lực của Iran nhằm bám chặt vào Syria là một phần của cùng một vấn đề đa diện. Một trong những sai lầm mà chúng ta phạm phải là đối phó với những vấn đề này một cách riêng rẽ.
Hỏi: Cách đây không lâu, nhiều người Israel âm thầm hy vọng chế độ của ông Assad tồn tại. Với nhiều báo cáo cho rằng những kẻ khủng bố có liên hệ với al Qaeda có thể tìm kiếm thành trì vững chắc ở Syria, ông có lo là Tổng thống Assad có thể bị thay thế bằng một chế độ cực đoan Sunni, thậm chí còn thù địch hơn với Israel?
Đáp: Tôi không nghĩ đến khả năng này. Trong tình hình hiện tại, bất kỳ sự thay đổi nào ở Syria đều tốt hơn.
Hỏi: Ngay cả một chế độ cực đoan Sunni?
Đáp: Người Sunni bị người Alawite áp bức. Họ đang tìm kiếm tự do, chân giá trị và tất cả những gì thuộc "Mùa xuân Arab". Họ sẽ không lên nắm quyền chỉ để khởi động nỗ lực chống lại Israel. Những mối quan tâm trực tiếp của họ là ổn định tình hình nội bộ Syria và nhanh chóng xóa bỏ áp lực lên xã hội.
Hỏi: Có nhiều lo ngại rằng ông Assad cố di chuyển kho vũ khí hóa học và tên lửa tinh vi cho lực lượng Hezbollah ở Lebanon. Mặc dù mọi người đều nói về một cuộc tấn công quân sự chống lại Iran, nhưng liệu có khả năng nào mà Israel tấn công vào Syria để ngăn số vũ khí này không rơi vào tay kẻ xấu?
Đáp: Tôi không muốn đoán trước kế hoạch của Israel. Tất cả những gì tôi muốn nói là có nhiều điều nếu tiến hành ở Syria hoặc Lebanon sẽ là vấn đề lo ngại nghiêm trọng đối với Israel và Israel sẽ không thể chấp nhận.
Vân Anh (Theo Los Angeles Time)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét